Pages

Wednesday, September 30, 2015

व्याकरणशास्त्रस्य प्रमुखाः ग्रन्थाः

अष्टाध्यायी – पाणिनिः
वार्तिकम् – वररुचिः (कात्यायनः)
महाभाष्यम् – पतञ्जलिः
        1.    प्रदीपः – कैयटः (महाभाष्यव्याख्यानम्)
        2.   उद्योतः – नागेशः (महाभाष्यव्याख्यानम्)

सूत्रक्रमेण व्याख्यानम्
काशिका – वामनः, जयादित्यः
        1.   न्यासः – जिनेन्द्रबुद्धिः (काशिकाव्याख्यानम्)
        2.   पदमञ्जरी – हरदत्तः (काशिकाव्याख्यानम्)
शब्दकौस्तुभः - भट्टोजिदीक्षितः

प्रक्रियाक्रमेण व्याख्यानम्
प्रक्रियाकौमुदी – रामचन्द्राचार्यः
          1. प्रसादः – विट्ठलाचार्यः (व्याख्यानम्)
सिद्धान्तकौमुदी – भट्टोजिदीक्षितः
          1. बालमनोरमा – वासुदेवदीक्षितः (कौमुदीव्याख्यानम्)
          2.  तत्त्वबोधिनी – ज्ञानेन्द्रसरस्वती (कौमुदीव्याख्यानम्)
          3.  प्रौढमनोरमा – भट्टोजिदीक्षितः (कौमुदीव्याख्यानम्)
              a.   बृहच्छब्दरत्नम्, लघुशब्दरत्नम् – हरिदीक्षितः (भट्टोजिदीक्षितस्य पौत्रः, नागेशभट्टस्य अयं ग्रन्थः इति केचित्)
              b.   रत्नप्रभा – सभापत्युपाध्यायः
              c.   सरला – नेनेपण्डितगोपालशास्त्री
              d.   प्रभा – भाण्डारिमाधवशास्त्री
              e.   बृहच्छन्देन्दुशेखरः, लघुशब्देन्दुशेखरः – नागेशभट्टः (व्याख्यानम्, स्वतन्त्रविचाराश्च । भट्टोजिदीक्षितानां पौत्रस्य शिष्यः)
                                    i.   चन्द्रकला – भैरवमिश्रः (शेखरग्रन्थस्य व्याख्यानम्)
                                   ii.   चिदस्थिमाला – पायगुण्डेवैद्यनाथः (शेखरग्रन्थस्य व्याख्यानम्)
                                  iii.   दीपकः – नित्यानन्दपन्तः (शेखरग्रन्थस्य व्याख्यानम्)

लघुसिद्धान्तकौमुदी - वरदराजभट्टाचार्यः


अन्ये ग्रन्थाः –
वाक्यपदीयम् – भर्तृहरिः
    1.   अम्बाकर्त्री – रघुनाथशर्मा
परिभाषेन्दुशेखरः – नागेशभट्टः
    1.   गदा – पायगुण्डेवैद्यनाथः
    2.   हैमवती – यागेश्वर-ओझा
वैयाकरणभूषणकारिकाः - भट्टोजिदीक्षितः
  वैयाकरणसिद्धान्तभूषणम्/ वैयाकरणसिद्धान्तभूषणसारः – कौण्डिभट्टः (भट्टोजिदीक्षितस्य भ्रातुष्पुत्रः)
        1.   काशिका – हरिरामकेशव काले
        2.   दर्पणम् - हरिवल्लभशर्मा

लघुमञ्जूषा,, परमलघुमञ्जूषा  - नागेशभट्टः 

No comments:

Post a Comment